O Szkole
Historia „Trójki” ma prawie 100 lat. Tak, tak to nie pomyłka.
W roku 1886 budynek szkolny został wybudowany przy ul. Stary Rynek 2 przez Spółkę Akcyjną Kruche i Ender oraz Rudolfa Kindlera kosztem 19 tys. rubli. Początkowo miał dwie duże izby lekcyjne i mieszkanie dla nauczyciela, w latach 20-tych został rozbudowany do 7 izb. Szkoła nie posiadała boiska, wody, sali gimnastycznej, a toaleta była na zewnątrz.
Szkoła była jedyną w mieście kontynuatorką tradycji oświatowych sięgających okresu I Rzeczpospolitej. A wszystko zaczęło się w roku 1918, kiedy kurator Okręgu Szkolnego w Łodzi na wniosek Dozoru Szkolnego przy magistracie Miasta Pabianic dokonał porządkowania i stabilizacji istniejących w mieście szkół. W wyniku tych działań dotychczasowa dwuklasowa Szkoła Początkowa Męska nr 2, mająca swój budynek właśnie przy ul. Stary Rynek 2, otrzymała nr 3. Od tego roku posługiwała się nazwą: Publiczna Szkoła Powszechna nr 3 w Pabianicach. Jednocześnie stała się szkołą siedmioklasową.
W latach trzydziestych XX wieku nosiła imię Jana III Sobieskiego. Była nieprzerwanie czynna do 1 września 1939 roku.
W okresie międzywojennym w szkole dyrektorami byli: Franciszek Klembowski, Antoni Krakowski i Józef Nowak. W ostatnim roku przed II wojna światową uczyli: Józef Nowak, Zofia Ludwisiak, Janina Walczak, Stanisław Zybert, Jan Muraszko, Edward Wawrzecki, Janina Rabiega i ks. Zdzisław Wajdych.
W okresie okupacji budynek szkoły w miesiącach IX/XI zajmowało wojsko niemieckie na kwatery. Od XII 1939 roku do VII 1944 budynek zajmował niemiecki urząd aprowizacji miasta. Od sierpnia 1944 roku szkołę przygotowywano dla dzieci niemieckich. Jednak jej nie otwarto.
Po wyzwoleniu, 15 lutego 1945 roku w budynku szkolnym przy ul. Stary Rynek 2 otworzono ponownie Szkołę Powszechną nr 3, a trzy lata później zmieniono jej nazwę na Szkołę Podstawową nr 3. Była czynna do 31 sierpnia 1971 roku i w tym roku została zlikwidowana. Akta zostały przekazane do Szkoły Podstawowej nr 8, a budynek przejęły władze miasta na Muzeum Miasta Pabianic, które mieści się tam do dnia dzisiejszego.
W latach 1971-1989 nie było w Pabianicach szkoły mającej w nazwie nr 3. Dnia 1 września 1989 roku przy ulicy Mokrej 28/34 w nowo wybudowanym gmachu otworzono Szkołę Podstawową nr 3, której wkrótce nadano imię Mikołaja Kopernika. Pierwszym jej dyrektorem został Krzysztof Głowacki. Kiedy budowano SP nr 16 w Pabianicach na osiedlu Bugaj, miało się w niej uczyć 450 dzieci. W latach 80 XX wieku uczęszczało do niej … 2068 uczniów. Dlatego właśnie z „ tęsknoty za normalnością” uformowany został w dniu 17.01.1984 roku Społeczny Komitet Fundacji Budowy Szkoły na osiedlu Bugaj im. Mikołaja Kopernika w Pabianicach. W jego skład weszli rodzice uczniów Szkoły Podstawowej nr 16 im. W. Broniewskiego i mieszkańcy osiedla. Komitet w składzie: Mirosław Narolewski – przewodniczący, Jerzy Binder – wiceprzewodniczący, Jadwiga Adamczewska – sekretarz oraz członkowie : Bogumiła Marczuk, Marek Ostojski, Zbysław Krakowski zaapelował do władz miasta o pomoc w formalnym zarejestrowaniu w sposób urzędowy i finansowy Komitetu.
Na apel Komitetu w pierwszej kolejności odpowiedzieli rodzice przyszłych uczniów i „ ludzie dobrej woli”. Dzięki temu już w kwietniu 1984 r. na koncie zebrano 157920 zł.
Organizowano akcje wzbogacające Fundusz Budowy Szkoły, rozprowadzano cegiełki o nominale 10 zł i tzw. „złote” – o wartości 50 tys. zł. Wykupywali je pabianiccy rzemieślnicy, prezydent miasta wymieniał na nie mandaty kierowców źle parkujących samochody.
[…]
7 czerwca 1984 r. odbył się mecz piłki nożnej między nauczycielami a lekarzami. […] Mecz uświetnili swoją obecnością zawodnicy Widzewa – Włodzimierz Smolarek i Wiesław Wraga. Sędziował Jan Tomaszewski. Mecz wygrali 6 : 2 nauczyciele, a do kasy Społecznego Komitetu Budowy Szkoły wpłynęło z biletów 166840 zł. Zbierano również złom i makulaturę.
2 lipca 1984 r. odbyło się spotkanie Komitetu z prezydentem Pabianic Bogdanem Kunką. Jego celem było przekonanie prezydenta, aby uwzględnił inwestycję budowy szkoły w planie społeczno – gospodarczym województwa łódzkiego na lata 1983 – 1985. Niestety – nie udało się. Członkowie Komitetu jednak nie zraziwszy się chwilową porażką – już 14 lipca 1984 r. zorganizowali kolejne spotkanie, na którym wicekurator E. Wawczyński ostatecznie wyraził zgodę na rozpoczęcie prac przygotowawczych do budowy szkoły, pod warunkiem że pierwszy rok budowy 1985 będzie sfinansowany ze społecznego funduszu.
Stan konta PKO na koniec 1984 r. wynosił : 3 025 433 zł. Komitet cały czas wyznawał zasadę: „ Nie siedzimy biernie – chodzimy po urzędach, po szkołach. Nigdy nie prosimy władz: dajcie”.
Aby zasilić konto, wiele pabianickich zakładów pracy podejmowało społeczne inicjatywy, a w centrum miasta umieszczono skarbonkę z plakatem informującym o szkole.
Potężnym zastrzykiem finansowym było przekazanie przez Zakłady Przemysłu Chemicznego „Polfa” sumy: 20 000 000 zł. „Polfa” stała się oficjalnym opiekunem szkoły. Dzięki tym działaniom 16.05.1986 r. odbyło się uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę szkoły podstawowej w osiedlu im. M. Kopernika.
Budynek został wybudowany na miarę XX wieku: 32 klasy, szerokie, widne korytarze, sala video, dobrze wyposażone pracownie, sala gimnastyczna i boiska, stołówka, biblioteka, sanitariaty. Szkoła zbudowana została ze specjalnej tzw. żerańskiej cegły, zapewniającej odpowiednią temperaturę wewnątrz. Prace trwały tylko trzy lata. Wojewódzka uroczystość rozpoczęcia roku szkolnego 1989/1990 miała miejsce
1 września 1989 r., o godz. 10.00, w Szkole Podstawowej nr 3 w Pabianicach przy ulicy Mokrej 28/34 w jej nowym, pięknym budynku.”*
*Tekst zaczerpnięto z Monografii Szkoły Podstawowej nr 3 im. Mikołaja Kopernika w Pabianicach 1989-2009